140

Ze staan langs het kanaal, mooie ouderwetse witte paaltjes.
Waarom eigenlijk?

Weg van Middelburg naar...

Oud straatnaambord

Kerk vroeger

De oude schuur

De mooie oude schuur van de boerderij in het dorp.

Bril verloren

Sinds vandaag staan er weer een heleboel extra oude krantenpagina's over Zeeland op internet. Tik Kleverskerke in, en je krijgt duizenden hits.
Deze oproep vonden we ook.
En wat zou er van dat krulhondje geworden zijn?

Foto's kijken

Zo gaat dat: iemand hoort dat er een website is over Kleverskerke, duikt nog eens in het familie-archief, en stuurt de foto's op. Op deze foto staan drie personen: twee zussen en een broer, logés van mevrouw Besuijen. De jongelui kwamen uit Hilversum en logeerden in Kleverskerke. Zij waren de kleinkinderen van de zus van mevrouw Besuijen.
De foto is weer opgestuurd door een zoon van één van de zussen op de foto, waarvoor heel veel dank!

Dorpsstraat vroeger

De Dorpsstraat, gefotografeerd in 1933; daaronder: Dorpsstraat 20, rond dezelfde tijd.

De boerderij van de familie Quist vroeger

De eerste foto is rond 1950 genomen, de tweede tien jaar eerder.

De Ramp in Kleverskerke

Soms, als het zo koud is als afgelopen maand en de wind je voorhoofd bevriest als je door de polder loopt, dan begin je ongeveer een idee te krijgen hoe het toen moet zijn geweest.

Vroeger op klompen

Dorpsjeugd voor de pastorie, duidelijk niet gewend aan een camera. De klompen krullen naast elkaar in het gras.

Welkom vroeger

De heggen links en rechts zijn er nog, het huis rechts ook. Straatstenen waren er niet, laat staan asfalt. Deze foto is genomen in 1934, volgens de dorpsgenoot die hem opstuurde. Weet iemand wie de man is die over de stoep loopt en voor wie die mooie boog bedoeld was? Was het - gelet op de vlaggetjes - voor koninklijk bezoek? Kwam er iemand thuis na een lange reis? Of werd Maurice verwacht?

Bunker

Die is klaar om opengesteld te worden voor 't publiek... Misschien hebben de bunkerjongens nog ideeën?

Mokkokkê

Via via, stuitten we op deze website over Sint Anna ter Muiden. En jawel, een acute aanval van mokkokkê houdt ons sinds die tijd in de greep!!!
Nu het eerste seizoen van Dorpsberichten er bijna opzit, werd het toch al zoetjes tijd voor iets compleet anders. Heeft er nog een vrijwilliger veel vrije tijd?

Vroeger vanuit de lucht

Uit het archief van de buurvrouw...

Dansje

Toen de kinderen nog allemaal klompen droegen.

Luchtfoto, 1953

In tegenstelling tot het grootste deel van Walcheren, heeft Kleverskerke wel onder water gestaan in 1953. Dat is het jaar waarin deze foto volgens een dorpsbewoonster is genomen. Het is goed te zien dat de Dorpsstraat wat hoger ligt dan het land eromheen.
In de rechterhoek ziet u het Kanaal door Walcheren, daarachter droog land tussen Veere en Middelburg.

Mediageniek

Waarom spreken hele kleine scholen toch zo tot de verbeelding? Er is een hele mooie - en populaire - Franse documentaire over een dorpsschool met dertien leerlingen. En toen de school in Kleverskerke - destijds het kleinstje schooltje van Nederland - dichtging, stonden de kranten en tijdschriften in de rij om er reportages te maken. En ook in Kleverskerke is toen gefilmd in de klas.
Wat zou er met die film gebeurd zijn?

Schoolfoto

Een Kleverskerkse klas in de jaren vijftig.
Ergens op deze foto staat iemand die nog steeds in het dorp woont...

De dammende meester

uit: Margriet, 3 november 1962

Schoolstrijd in Kleverskerke

Er is wellicht geen rustiger dorpje in Nederland dan het Zeeuwse Kleverskerke. En toch heeft zich er onlangs een verwoede strijd afgespeeld, met de openbare lagere school als twistappel. Waarom? Dat is een heel verhaal. Margriet zal het u uit de doeken doen.

De rust is teruggekeerd in Kleverskerke. Stevig in de ban van de wind en de herverkaveling is het dorpje weer ingeslapen in de malse groene oneindigheid van het Walcherense land en droomt zijn eeuwenoude droom voort. Je moet goede remmen op je auto hebben om in het dorp te komen, want je bent er voorbij voordat je het weet en – laten we eerlijk zijn – er zullen maarr weinig mensen zijn die wat te zoeken hebben in dit vredige plekje Nederland, waar het alledaagse leven voortrolt in een niet te stuiten en ook niet te versnellen gang en waar de landman achter de ploeg peinst over zaken, die voor de stedeling altijd wel een geheim zullen blijven.
De mensen in Kleverskerke zijn juist als het land dat hun omringt: hard, eerlijk en standvastig. Zij hebben geworsteld en zijn ontzwommen, al eeuwenlang en zo zal het blijven. Uit de brullende zee putten zij het onwrikbare in hun karakter, uit de vruchtbare grond de berusting, uit hun omgang met andere Zeeuwen hun vriendelijkheid. Ga éénmaal naar Walcheren en u houdt ervan, onafwendbaar en volkomen.
En toch is het niet altijd pais en vreê geweest in dat landelijke dorpje Kleverskerke, want als er een conflict losbrandt, dan vecht men er stevig op los. Het ging allemaal om de school, de openbare lagere school, waar vrijwel alle Kleverskerkers het aap-noot-mies hebben geleerd en met verwondering hebben gestaard naar de landkaarten en de breuksommen op het bord. Het is maar een klein gebouwtje, helemaal aan het einde van het dorp en u kunt het vinden omdat er een brievenbus en een half vergaan bordje met ,,Kleverskerke” erop tegen de muur hangen. Er is maar één lokaal, vier w.c.-tjes en een gang en het ruikt er zoals in iedere echte school, naar pas geslepen potloden en kroontjespen-inkt. In het lokaal zitten zes leerlingen: Koosje Polderdijk, zes jaar en Jan Baayens, ook zes jaar en beide leerlingen van de eerste klas. Matti Louwerse acht jaar en Nico Baayens ook acht, die tesamen de derde klas vormen. Voorts Piet Baayens van tien die alleen de vijfde klas uitmaakt en Paul Minderhoud van twaalf, die in de zesde klas zit. Zes leerlingen dus voor een hele school en vorig jaar waren het er zelfs maar vijf, die onder leiding van onderwijzer De Bert de eerste schreden op het pad der kennis mochten zetten. En vijf leerlingen is minder dan het minimum aantal leerlingen, dat het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen stelt voor een zelfstandige school.
De school van Kleverskerke, de school van meester De Bert, heeft op het randje van totale verdwijning gestaan. Dankzij en ondanks de Kleverskerkers. Het is een heel verhaal. Een verhaal waarin de eer en de trots van een heel dorp de hoofdrol spelen. U moet dan weten, dat hoofdonderwijzer De Bert een enthousiast dammer is, die bij tijd en wijle ook nog wel eens zijn hoofd wil breken over een ingewikkeld schaakprobleem. Maar dat laatste staat er buiten. In zijn groot enthousiasme voor het edele damspel heeft hij al heel wat van zijn leerlingen meegesleept en er is zelfs een bloeiende damclub geweest waarbij de stukken over het bord gingen dat het een lieve lust was.
Maar stelt u zich nu een middag voor in Kleverskerke. De wolken komen laag aanzetten over de velden, waar het gewas zwelt van Zeeuwse vruchtbaarheid. In de huiskamers snorren de naaimachines of rinkelen de lepeltjes in de theekopjes bij een gezellig praatje onder buurvrouwen. De straten zijn stil, alleen een paar jongens, die in Veere of Vlissingen op school gaan en om onbestemde reden een paar uur vrij hebben, lopen door de straten. Dan komt één van hen op het idee om even in de school te kijken en zo nog meer te genieten van de vrijheid die ze zelf hebben.
Op dat moment steekt de kwade genius van het conflict zijn kop op. Want wat zij zien, is geen ijverig blokkende schoolgemeenschap, maar een aandachtig dammend gezelschap onder de glunderende leiding van meester De Bert. Wat zij niet zien en weten is, dat het juist ,,pauze” is en dat de kinderen liever binnen bleven in verband met het weer, dan dat zij buiten gingen spelen. Maar het gerucht is geboren en verspreidt zich snel in een klein plaatsje. Het gaan van zoon op moeder, van moeder op vader. Het wordt veel gehoord bij de slager en de kruidenier en voordat je het weet, is het een schandaal geworden. ,,Heb je het gehoord? Meester de Bert laat de kinderen dammen op school, inplaats van ze lezen te leren….”
En plotseling herinnert men zich nog meer bezwaren tegen de hoofdonderwijzer.... hij zou weinig gezag hebben, want de kinderen doen amicaal tegen hem…. hij zou dit… hij zou dat….
De bom barst als twee gezinnen besluiten hun kinderen van school af te nemen. Vijf kinderen vertrekken. De helft van de school loopt leeg. Er ontstaan twee kampen: vóór of tegen: keuze is er niet. Er komt een voorstel van een man, die wil, dat er een busdienst wordt ingesteld van Kleverskerke naar Vlissingen, zodat de kinderen daar naar een Gereformeerde school kunnen gaan en hij vindt voorstanders van zijn plan en felle tegenstanders.
Men noemt hem ,,de schoolafbreker” en hij neemt de wijk, zonder ooit zijn idee verwezenlijkt te zien.
Kleverskerke gonst van de geruchten en …. meester vraagt vriendelijk het geval voor te leggen aan de inspecteur van het onderwijs…. maar de vijf leerlingen zijn weg en blijven weg. Kleverskerke krijgt daardoor de twijfelachtige eer de kleinste school van Nederland in de gemeente te hebben. Jawel, de kleinste, maar juist daardoor misschien wel de meest omstreden school. Waarom, lief Kleverskerke, heb je het jezelf zo moeilijk gemaakt….? De gemeenteraad van Arnemuiden (waar het dorp onder valt) hakt uiteindelijk de knoop door met de beslissing dat de school nog mag blijven bestaan tot 1 april 1964 en het dorp ademt weer opgelucht. Dan zal verder moeten worden gezien.
Tot negentienvierenzestig is een hele tijd, maar men heeft toch al uitgerekend, dat er ook dán nog te weinig leerlingen zullen zijn om de school te behouden. De enige hoop is nu nog, dat er zich een gezin met dertien kinderen komt en vestigen en dat kan, want boer Brasse heeft door de herverkaveling zijn huis moeten verlaten om in de Oranjepolder te gaan wonen en ruimte is er dus. Er heeft al eens iemand naar geïnformeerd. Ze wachten maar af, daar in Kleverskerke, en hopen….

Oud nieuws

Uit een plakboek van een Kleverskerkse: knipsels uit 1967.
Jammer dat een superbiet tegenwoordig de krant niet meer haalt... Of zouden ze niet meer bestaan?